- Βελή πασάς
- (1773 – 1822).Δευτερότοκος γιος του Αλή πασά Ιωαννίνων, από την πρώτη του γυναίκα Εμινέ. Νυμφεύτηκε την κόρη του Ισμαήλ πασά του Βερατίου Ζεϊβενιέ, από την oποία απέκτησε τρία παιδιά. To 1801 κινήθηκε κατά του πεθερού του Ισμαήλ, που υποστήριξε τους Σουλιώτες και τους Τσάμηδες, ύστερα όμως από έκκληση του Ισμαήλ προς τον Αλή, η ρήξη σταμάτησε. Ο Βελής τότε στράφηκε απερίσπαστος κατά των Σουλιωτών, τους οποίους υποχρέωσε να συνθηκολογήσουν (Δεκέμβριος 1803) και να εγκαταλείψουν το Σούλι. Το 1806, ο Β. διορίστηκε από τον σουλτάνο Μόρα βαλεσής (διοικητής Πελοποννήσου) και με 12.000 άνδρες πέρασε στον Μοριά. Η πολιτεία του εκεί, στα πλαίσια του σχεδίου επικράτησης της οικογένειας του Αλή στον ελλαδικό χώρο, υπήρξε ιδιαίτερα ευνοϊκή προς τους χριστιανούς, με τους οποίους διατηρούσε φιλικότατες σχέσεις (προσωπικός του γιατρός στην Πελοπόννησο ήταν ο Ηπειρώτης ποιητής Ιωάννης Βηλαράς). Το 1810 πήρε μέρος στις μάχες των Τούρκων κατά των Ρώσων στον Δούναβη, όπου είχε σοβαρές αποτυχίες. Το 1812 μετατέθηκε στη Θεσσαλία και το 1819 –στην προσπάθεια του σουλτάνου να περιορίσει την επιρροή της οικογένειας του Αλή– στη Ναύπακτο. Στην περίοδο της ρήξης του πατέρα του με τον σουλτάνο (1820), ο Β., όπως και o αδελφός του Μουχτάρ, πείστηκε από τον Πασόμπεη (πρώην έμπιστο της οικογένειας και τότε αρχιστράτηγο των σουλτανικών στρατευμάτων) να συνθηκολογήσει, με αντάλλαγμα την παραχώρηση πασαλικιού στην Ανατολία. Τα παιδιά εγκατέλειψαν τον πατέρα, ύστερα όμως από τη σύλληψη και τον θάνατο του Αλή (1882), ακολούθησαν την τύχη του. Ο Β. αποκεφαλίστηκε, αφού προηγουμένως παρακολούθησε τον αποκεφαλισμό του αγαπημένου του παιδιού Μεχμέτ.
Dictionary of Greek. 2013.